A vitamini insan vücudu için esansiyel bir vitamindir ve yağda çözünen vitaminler arasında yer alır. İnsan vücudunda sentezlenemez, bu nedenle besinler ile alınmak zorundadır. Hücre gelişimi ve immün sistem için vücudumuzda birçok hayati metabolik ve biyolojik olayda önemli rolü vardır.
Bu vitamin aynı zamanda serbest radikallerin neden olduğu oksidatif hasarın önlenmesinde önemli bir antioksidan olarak görev alır. A vitamininin yetersiz alınması ya da fazla alınması olumsuz sonuçlara neden olabilir.
A vitamininin retinal, retinol ve retinoik asit olmak üzere üç formu vardır.
Retinal ışığı absorbe eden bir maddedir, renk görüşü ve karanlıkta görüş için gereklidir.
Retinoik asit büyüme hormonu gibi etki gösterir.
Havuca turuncu rengi veren beta karoten bitkilerdeki başlıca A vitamin kaynağıdır. A vitamini çeşitli hücresel aktivitelere katıldığı için önemlidir. Görme, üreme, embriyo gelişimi, büyüme-gelişme, hücresel çoğalmada önemlidir.
A Vitamini ve Faydaları
Günlük A Vitamin Gereksinimi
0-6 aylık bebeklerde 400 mcg,
7-12 aylık bebeklerde 500mcg,
1-3 yaş arasında 300 mcg,
4-8 yaş arasında 400 mcg,
9-13 yaş arasında 600 mcg
14-18 yaş arasında 900 mcg,
19-70 yaş erkeklerde 900-3000 mcg, kadınlarda 700-3000 mcg,
Hamilelik döneminde 770-3000 mcg,
Laktasyon dönemindeki kadınlarda 1300-3000 mcg.
A vitamin kaynakları
Karaciğer, yumurta, süt ve balık gibi hayvansal kaynakların yanında, sarı ve turuncu meyve sebzeler ve yeşil yapraklı sebzelerde de bulunur.
A Vitamininin Biyolojik Önemi
Görüş sağlığını iyileştirir ve yaşlılıkla birlikte gelişen kataraktın önlenmesine yardımcı olur. Gen ekspresyonunda önemli bir yeri vardır. İmmün sistemin normal fonksiyonlarını devam ettirmesi için önemlidir Kırmızı kan hücresi gelişiminde önemli bir yeri vardır. Deri sağlığının daha iyi hale gelmesi ve bunun sürdürülmesi için önemlidir. Kanserin önlenmesine yardımcı olur. Vücudumuzda büyüme hormonu sentezlenmesi için önemlidir. Erkeklerde sperm hücrelerinin bölünerek çoğalması için önemlidir. Glikoprotein sentezi için önemlidir.
A Vitamininin Eksikliği
A vitamini eksikliği iki şekilde oluşabilir. Bunlar diyetle yetersiz alım ya da kronik yağ malabsorbsiyondur. Ayrıca çinko da A vitamininin emilimi ve taşınması için önemlidir. Bu nedenle çinko eksikliği de A vitamini eksikliğine neden olabilir. A vitamininin en önemli belirtisi gece körlüğüdür.
A Vitamininin Fazla Alınması
A vitamini gereğinden fazla alındığında fazlalık olan kısmı vücutta depolanır ve bunun insanlar üzerinde toksik etkisi olabilir. Yapılan klinik çalışmalarda A vitamini fazlalığının günlük besin alımı ile değil, genellikle fazla suplement alımı nedeniyle ortaya çıktığı görülmüştür.
