Vejetaryenler tanımı kimler için kullanılır, nelere dikkat ederler, hangi besinler yerler hangi besinleri yemezler bunları sizlere açıklayacağız. Vejetaryenliği, Uluslararası Vejetaryenler Birliği (IVU) ; süt ürünleri, yumurta, bal gibi hayvansal besinlerin olmadığı (tercihe bağlı tüketildiği ya da hiç tüketilmediği) tamamen bitkisel kaynaklı tahıllar, kuru baklagiller, soya, sebzeler, meyveler ve yağlı tohumlardan oluşan bir beslenme biçimi olarak tanımlamaktadır. Vejetaryenler kendi içinde sınıflara ayrılmaktadır, peki hangi sınıf neyi tüketiyor gelin öncelikle onlara bakalım?
Vejetaryenler
Lakto-ovo-vejetaryen: Lakto süt, ovo ise yumurta demektir. Dolaysıyla bu kişiler beslenmelerin de yumurta ve süt ürünlerini yerken; et, balık ve kümes hayvanlarını tüketmemektedirler.
Lakto vejetaryen: Et, balık, kümes hayvanları ve yumurta tüketmezler. Sadece hayvansal kaynaklı besin olarak süt ve süt ürünlerini tüketirler.
Ovo Vejeteryanlar: Et, balık, süt ürünlerini tüketmezler. Hayvansal kaynaklı besin olarak sadece yumurta ve yumurta içeren besinleri tüketirler.
Pesko Vejeteryanlar: Et ve tavuk yemezler. Balık, süt ürünleri ve yumurta yerler.
Früviteryan (Fruitarian): Sadece taze ve kuru meyve, sebze ile zeytinyağı tüketirler.
Semi vejetaryenlik: Genel bir vejetaryen yeme modelidir. Sadece kırmızı et tüketmezler. Balık, kümes hayvanları, süt ve süt ürünlerini tüketirler.
Vegan: Vejetaryenlik sınıflandırmasında en katı olan gruptur. Et, balık, kümes hayvanları, yumurta, süt, yoğurt, peynir gibi hiçbir hayvansal ürünü yemezler. Ayrıca bal, jelatin içerikli ilaçları da tüketmemektedirler.
Vejetaryenler, beslenmelerin de sebze, meyve, kurubaklagil, tahıl ürünleri içerdiği için yağ oranları düşükken lif alımları yüksektir. Bu durum kalp sağlığı, sindirim sistemi, kolestrol seviyesi ve kanser için oldukça önemlidir. Bunlara ek olarak bu olumlu etkileri dışında nelere dikkat etmelidirler.
1. Proteinden yüksel besinler tercih edilmeli; Vejetaryenler, bitkisel kaynaklı protein tercih ettikleri için protein içeriği yüksek olan soya fasulyesi, maş fasulyesi, yeşil mercimek, nohut, fasulye chia, kinoa gibi besinlere beslenmelerin de yer vermeliler.
2. Anemiye dikkat; Çoğunlukla kırmızı et, yumurta ve süt ürünlerin de bulunan B12 vitamini ve demir eksikliğin de anemi ile karşılaşılabilir. Bu eksiklik ile anemi görülebilirken ilerleyen dönemlerde sinir sistemi hasarlarına rol açmaktadır. Bu yüzden vejetaryan bireyler doktor kontrolü ile B12 ve demir seviyelerine baktırarak destek alabilirler. Belirtmeliyiz ki…Demir desteği alınırken bireylerin C vitamininden zengin besinleri tüketmesi emilimi artırmaktır.
3. Kalsiyum eksikliği; Biliyoruz ki en çok kalsiyum süt ve süt ürünlerin de bulunmaktadır. Bu ürünleri tüketmeyen vejetaryenler B12 ve demir gibi doktor kontrolünde destek ürünler alabilir.
4. Su tüketimi; Posadan zengin beslenen bireyler suyu yeteri kadar içemediğin de kabızlık problemi ile karşılaşabilir. Dolayısıyla vejetaryenler ihtiyaçları doğrultusun da ortalama 1,5-2 lt su tüketimine özen göstermeli.
