Zerdeçal, 4000 yıldır baharat ve şifalı bitki olarak tüketilmektedir. Polifenolik bir bileşiktir ve tadı acıdır. Yaygın olarak Çin ve Hindistan’da yetiştirilmektedir. Hint Safranı olarak anılan Zerdeçal(Curcuma Longa)’ın bir çok yararı vardır. Tarihte zerdeçalın sağlık alanında kullanılması, baharat olarak kullanılmasının önüne geçmiştir.
Zerdeçalın sağlığa olan yararları antioksidan, antitümör, antiinflamatuar, antialerjik, antidiyabetik, antifungal, antiviral ve antibakteriyel özelliklerinin anlaşılmasıyla önem kazanmıştır.
Zerdeçal, yemeklere hem sarı renk hem de lezzet vermesi açısından mutfaklarda yer verilen önemli bir baharattır.
Zerdeçalın besin içeriğinde potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, bakır ve manganez önemli oranda bulunmaktadır. Ayrıca B grubu vitaminlerinden B3 (niasin) vitaminini de yüksek miktarda içermektedir.
Zerdeçal
Kurkumin Nedir ve Nasıl Yararlanılır?
Kurkumin, Zerdeçalın ana aktif bileşenidir. Kurkuminin biyoyararlanımı çok düşük olduğundan zerdeçalın günlük alım dozu ne kadar artırılırsa artırılsın istenilen düzeyde fayda sağlaması mümkün olmayacaktır. Fakat doğal besin olan karabiber ile birlikte tüketildiğinde, karabiberde bulunan piperin maddesi sayesinde zerdeçalda bulunan kurkuminin emilimi daha iyi olacaktır.
Kurkuminin biyo yararlılığını artırmak için yapılan diğer yol ise, kurkumin yağda çözünen bir madde olduğundan yağlı yemeklerle birlikte tüketmek daha fazla yarar sağlayacaktır.
Zerdeçalın (kurkuminin) Önlediği Sağlık Problemleri
Serbest radikaller ve oksidatif stres birçok kronik hastalığa neden olabilir. Zerdeçalın ana bileşeni olan kurkumin serbest radikalleri vücuttan temizleyerek inflamatuar hastalıklara ve oksidatif strese karşı koruyucu görev üstlenir.
Kurkumin, inflamasyona neden olan etmenlerin sinyal yollarını modüle ederek enflamasyona karşı vücudu koruyabilir.
Antikanser mekanizmaları sayesinde kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını engelleyebilir.
Kardiyovasküler hastalıklar insan sağlığını ciddi şekilde tehdit edebiliyor, kurkumin alımı ise bu tehdidi inhibe edebilir.
Kurkumin, diyabet ve diyabetik retinopati gibi bazı komplikasyonları tedavi etmede ve önlemede umut verici olabilir.
Kurkuminin birçok hastalık üzerinde önleyici ve terapötik etkileri olabilmektedir. Bazı kronik hastalıklar; Alzheimer, Parkinson, Epilepsi, Akciğer hastalıkları, Osteoporoz, Hipotroidizm, Kistik fibroz gibi hastalıkları önlemede ve tedavi etmede de yararları olabilir.
Gıdaların antioksidan kapasitesini gösteren değer ORAC(Oksijen Radikali Emme Kapasitesi), zerdeçalda 44,776 değerindedir. Bu değer ile zerdeçal antioksidan kapasitesi en yüksek baharatlar arasındadır.
Baharat olarak yemeklerde kullanılan toz zerdeçal günde 1-3 gram oranında kullanılabilir. Özellikle karabiber pul biber ve zeytinyağı ile kullanılması, biyoyararlılığını daha da artırmaktadır.
Yapılan çalışmalara rağmen hastalıkların karmaşık yapısı nedeniyle kurkuminin bazı sağlık yararlarına olan etkisi belirsizliğini hala koruyabilmektedir.
Kaynaklar:
- Karaman BE, Köseler E. Zerdeçalın Kronik Hastalıklarla İlişkisi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2017.
- Xu XY, Meng X, Li S, Gan RY, Li Y, Li HB. Bioactivity, Health Benefits, and Related Molecular Mechanisms of Curcumin: Current Progress, Challenges, and Perspectives, Nutrients, Pubmed, October 2018; doi: 10.3390/nu10101553.
Ek olarak Çörek Otu Yağı (Nigella Sativa) hakkında bilgi almak için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
